Η ενηλικίωση είναι μία διαδικασία που δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. Σχετίζεται άμεσα με το κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται ο νέος άνθρωπος. Περιβάλλον που άλλοτε βοηθά κι άλλοτε διογκώνει την δυσκολία του περάσματος στην ενήλικη ψυχική φάση. Γιατί φυσικά μιλούμε για την ψυχική ενηλικίωση κι όχι γι’ αυτήν που η πολιτεία αναγνωρίζει, δηλαδή την ηλικιακή στα 18. Μιλούμε για την αναδυόμενη ενηλικίωση αυτήν ανάμεσα στον έφηβο και στον ενήλικα. Περιγράφουμε ως αναδυόμενους ενήλικες τα άτομα από 18-25 ετών περίπου, τα οποία λόγω των κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών και εξελίξεων της εποχής μας (επέκταση του χρόνου σπουδών, την ανάγκη για συνεχή εξειδίκευση σε ένα αντικείμενο, τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης) εγκαταλείπουν την εξάρτηση από την οικογένεια, όπως συναντάται στην παιδική και εφηβική ηλικία, αλλά δεν είναι ακόμα σε θέση να αναλάβουν τους κανονιστικούς ρόλους του ενήλικα.

Η αναδυόμενη ενηλικίωση είναι μία περίοδος μετασχηματισμών και μεταβάσεων. Η αστάθεια που βιώνει ο αναδυόμενος ενήλικας είναι πολυεπίπεδη αφού εκτείνεται από τον κοινωνικό του ρόλο, στην αναζήτηση και εύρεση εργασίας μέχρι και την αναζήτηση για μία σταθερή «εστία». Συχνά συμβαίνει ο αναδυόμενος ενήλικας να «μπαινοβγαίνει» στο πατρικό σπίτι μέχρι να μπορέσει να μείνει μόνος του.  Η αστάθεια αυτή η οποία είναι ιδιαίτερα στρεσογόνα και συχνά δημιουργεί ένα αίσθημα ματαίωσης και αποδιοργάνωσης στο άτομο.  Παράλληλα ο αναδυόμενος ενήλικας χαρακτηρίζεται από το αίσθημα του ιδανικού που έχει ο έφηβος. Παρά τις εκ θεμελίων κοινωνικές μεταβολές και τις ραγδαίες κοινωνικο-οικονομικές ανακατατάξεις του τελευταίου αιώνα, το άτομο αυτό διατηρεί ακόμα ένα αίσθημα ελπίδας και αισιοδοξίας: «Εμείς θα τα πάμε καλύτερα από την προηγούμενη γενιά».

H περίοδος της ενηλικίωσης, για τους σημερινούς νέους είναι μία μακριά και σταδιακή διαδικασία που διαρκεί συνήθως γύρω στα 10 χρόνια και τους φέρνει σιγά-σιγά αντιμέτωπους με τις ευθύνες, τα ρίσκα, τις αγωνίες, τις υποχρεώσεις, αλλά και τις χαρές της ανεξαρτησίας που προσφέρει και ταυτόχρονα απαιτεί η ενήλικη ζωή. Δύο είναι τα μεγαλύτερα βήματα, τα «σκαλοπάτια» που εισάγουν ένα νέο άνθρωπο στην ενήλικη ζωή και που γίνονται είτε σχεδόν ταυτόχρονα είτε σταδιακά, δηλαδή το ένα έρχεται κάποια στιγμή ως συνέπεια και συνέχεια του άλλου: 1) η απόκτηση στέγης χωρίς τους γονείς, η αυτονόμηση δηλαδή από την οικογενειακή εστία και 2) το ξεκίνημα της επαγγελματικής ζωής, με άλλα λόγια η οικονομική απεξάρτηση από την οικογένεια. Tα βήματα αυτά είναι άμεσα συνδεδεμένα με πολύ μεγάλες αλλαγές στον τρόπο ζωής, που συνήθως έχουν έντονο συναισθηματικό αντίκτυπο, απαιτούν αλλά και προκαλούν αλλαγές συμπεριφοράς και απόκτηση νέων δεξιοτήτων και συνήθως προάγουν την ωρίμανση ενός ανθρώπου.

M ία από τις πιο χαρακτηριστικές και μάλλον δυσάρεστες ενδείξεις ότι αρχίζει η ενήλικη ζωή είναι το ότι ξαφνικά μεγαλώνουν οι ευθύνες. Eίναι σαν να ξυπνάει κανείς μια μέρα και να ανακαλύπτει έναν καινούργιο κόσμο, που αποτελείται από υπηρεσίες, έγγραφα, λογαριασμούς, γραφεία, γραμματείες, ουρές, αλλά και σκόνη, απορρυπαντικά, άδεια ντουλάπια και άπλυτα πιάτα και φαίνεται πως ελάχιστοι άνθρωποι που κάνουν τα πρώτα τους βήματα ως ενήλικοι αισθάνονται πλασμένοι για τον κόσμο αυτόν. Eίναι ίσως το πιο άχαρο στάδιο της κοινωνικοποίησης ενός ανθρώπου, αυτό που δεν έχει να κάνει με ανθρώπους και τις σχέσεις μαζί τους, αλλά με θεσμούς και πρακτικές ανάγκες στις οποίες πρέπει να αντεπεξέλθει για να ζήσει. Eίναι παράξενο, αλλά αυτή η φάση της ζωής, αν και ταλαιπωρεί τους περισσότερους, είναι σαν να την ξεχνούν όλοι μόλις περάσει και να την αγνοούν όσο δεν είναι ακόμα ο καιρός της. Oι γονείς, όσο είναι μικρά τα παιδιά, συχνά τους φέρονται σαν να πρόκειται να μείνουν για πάντα παιδιά και τα απαλλάσσουν από κάθε είδους ευθύνη ή συνυπευθυνότητα, ακόμα κι από αυτήν του να προσέχουν τον εαυτό τους και τη σωματική τους ακεραιότητα. Tο κακό είναι ότι με αυτό τον τρόπο οι νέοι ενήλικοι βρίσκονται εντελώς απροετοίμαστοι μπροστά στις «ενήλικες» ευθύνες και αντιδρούν με ποικίλους τρόπους.

H οικογένεια είναι αυτή που παίζει καθοριστικό ρόλο στο πόσο ομαλό θα είναι το ξεκίνημα της ενήλικης ζωής ενός ανθρώπου. Oι φόβοι των γονιών γίνονται και φόβοι των παιδιών και η απαλλαγή των παιδιών από κάθε ευθύνη γίνεται ανασφάλεια και ανικανότητα. Oι γονείς ενός νέου ανθρώπου που κάνει τα πρώτα του βήματα ως ενήλικος καλούνται να ισορροπήσουν στο τεντωμένο σκοινί μεταξύ της ενθάρρυνσης και της συμπαράστασης από τη μια και της αποφυγής της παγίδας «Eγώ είμαι εδώ και θα κάνω τα βήματα για σένα» από την άλλη.

Ενήλικας γίνεται λοιπόν κανείς όταν μπορεί να αναλάβει πλήρως την ευθύνη του εαυτού του.